foto

© jf

   Dossier Boembekemolen

De omgeving van de watermolen is een vrij gaaf natuur- en cultuurlandschap in de Zwalmvallei. Dit landschap is gevormd en sterk bepaald door de Zwalm en een oude spoorwegbedding, thans het Mijnwerkerspad. De Boembekemolen ligt net daar waar Mijnwerkerspad en Zwalm elkaar kruisen. De verdwijning van de Boembekemolen zou een zware verarming betekenen voor de omgeving.

De watermolen ligt centraal in het natuurreservaatproject Middenloop Zwalm. Het project Middenloop-Zwalm en de Boembekemolen vormen samen een monument van de plaatselijke landelijke cultuur. Samen kunnen ze in de omgeving een impuls geven aan zowel de zachte recreatie als aan de natuurontwikkeling, -beleving en -educatie.

De Boembekemolen bevindt zich op de lijst van gebouwen die zijn onderworpen aan de belasting op verkrotting en leegstand. Binnen een paar jaar zal wegens de zware fiscale druk de volledige afbraak van de watermolen de enige oplossing zijn. Bescherming en restauratie is de enige weg om deze watermolen toekomstperspectief te bieden; en die is waardevol. Mits de nodige voorwaarden behoort een door de Afdeling M&L gecontroleerde gedeeltelijke afbraak en heropbouw met het behoud en de restauratie van de waardevolle elementen tot de reële mogelijkheden. Deze visie doordrukken en helpen realiseren behoort tot de hoofdtaken van de vzw Boembeke. De Oost-Vlaamse Molens vzw biedt daarbij waardevolle hulp.

Oost-Vlaamse Molens vzw



De aankoop van de Boembekemolen, 18/04/2001

Op 18 april 2001 kocht vzw De Wielewaal de Boembekemolen van de weduwe van de laatste molenaar. De laatste molenaar, Leon De Poortere, kwam om bij de landbouwersbetoging in 1967 te Oudenaarde. Samen met de molen werden een paar hectaren vochtig weiland gekocht.

De molen was toen al sterk vervallen en was opgenomen in een register van verwaarloosde en leegstaande gebouwen. Een eerdere poging van de familie De Poortere om de molen te laten beschermen was op niets uitgelopen.

Met de fusie tussen Natuurreservaten en De Wielewaal kwam de molen in handen van de nieuwe vereniging: Natuurpunt (2002).



De aanvraag tot bescherming, 30/09/2002

Op 30 september 2002 werd bij de provinciale cel van Monumenten en Landschappen een aanvraag tot bescherming ingediend van de historische gedeelten van de molen als monument. De met de onderstaande link bereikbare tekst maakt duidelijk dat hier heel wat werk is aan voorafgegaan.

Het dossier kan je hier nalezen:
klasseringsdossier.pdf



Interreg III-project 'Ruimte voor Molens', 31/09/2003

Op 31 september 2003 werd een Interreg III-project 'Ruimte voor Molens' goedgekeurd. Het project rond de Boembekemolen stond mede aan de wieg daarvan.
http://www.euregioscheldemond.be/

Het dossier kan je hier nalezen:
 Ruimte voor Molens



De bescherming, 03/02/2005

De Boembekemolen werd bij ministerieel besluit van 03 februari 2005 beschermd als monument.
het beschermingsbesluit (pdf)



De toekomst van de Boembekemolen, 09/04/2005

Op 09 mei 2005 gaf vzw Boembeke, samen met Natuurpunt Zwalmvallei een persconferentie met betrekking tot de toekomst van de Boembekemolen.



Nationale Loterij, 27/09/2006

De Nationale Loterij heeft een subsidie van € 12.500 toegekend voor de restauratie van de Boembekemolen (27/09/2006).



Aanstellen van een architect, 04/2006

Vzw Boembeke en vzw Natuurpunt hebben de procedure op om een architect aan te duiden die de restauratie van de Boembekemolen zal begeleiden afgerond (april 2006).

De keuze is gevallen op het Architectenbureau Sabine Okkerse bvba, Ommegangstraat 2 te Horebeke. Sabine Okkerse heeft een onovertroffen ervaring in molenrestauraties. Doel is dat tegen zowat eind 2007 het bouwdossier en het restauratiedossier klaar zijn om in te dienen.



Monumentenstrijd, 08/2006

In augustus 2006 startte de VRT met een cross-mediaal project over ons onroerend erfgoed. Met een documentairereeks op Canvas, verschillende radioprogramma 's en een website wordt ons erfgoed op de verschillende netten uitgebreid belicht. Het uiteindelijke doel van Monumentenstrijd is de verkiezing van een restauratie- of herstelproject dat nadien op een belangrijke financiering mag rekenen.

Monumentenstrijd is een wedstrijd waarbij het publiek beslist welk waardevol historisch Vlaams gebouw of ander onroerend erfgoed extra middelen verdient voor restauratie en herbestemming. Tegelijk is het, na De Grootste Belg, een nieuw crossmediaal project waarmee de VRT op innovatieve, interactieve en educatieve manier geschiedenis wil brengen met grote participatie van kijkers, luisteraars, internetters en lezers.

Het project omtrent de Boembekemolen werd als kandidaat weerhouden. Evenwel strandde ons project in de eerste ronde, binnen Oosst-Vlaanderen pas op de vierde plaats. Slechts de eerste drie gaan door naar de tweede ronde. Niet getreurd: de finale halen was hoe dan ook een brug te ver en de Boembekemolen is nu door elkeen gekend!



Instandhoudingswerken aan de Boembekemolen (1), 24/11/2006

Op 24 november 2006 werd een aanvraag stedenbouwkundige vergunning ingediend bij de gemeente Brakel die er toe strekt de site van de Boembekemolen te saneren.

Dit houdt in:
1. het ingestorte en historisch niet waardevolle deel aan de noordzijde wordt gesloopt
Reeds op 27 januari 2002 stortte een groot deel van het noordelijk deel in. De restant daarvan is bouwfysisch in zeer slechte staat en dreigt bij verder instorten het historisch waardevol deel van de molen mee te sleuren. De daardoor openliggende noordgevel zal daarop worden dichtgemaakt.

2. dat de voor voorbijgangers gevaarlijke situatie aan de straat wordt weggewerkt
Aan de straatzijde vormen de lintelen boven de vensters van de verdieping een groot gevaar voor de voorbijgangers. Om hier aan te verhelpen zal een deel van de verdieping worden weggenomen en afgedekt met een voorlopige dakconstructie.



Onderhoudspremie de Boembekemolen (2), 01/2007

Midden januari 2007 werd ook een aanvraag ingediend tot het bekomen van een onderhoudspremie. Die onderhoudspremie betreft, naast de medefinanciering van de hierboven vermelde werken:

1. het vrijwaren van de molen tegen verder verval
Zo zal de begroeiing aan de watergevel worden weggenomen en zal de molen intern worden versterkt door het schoren van diverse balken en het wegnemen van een aantal grote gewichten (steenkoppel, haverpletter)

2. het uitvoeren van bijkomend onderzoek in functie van het restauratiedossier
Het gebouw van de Boembekemolen blijft voor meerder onderdelen een behoorlijk raadsel. Om het restauratiedossier beter te kunnen onderbouwen zal bijkomend dendrochronologisch onderzoek worden gevoerd en zal een onderzoek gebeuren naar mortelsamenstellingen. Dendrochronologisch onderzoek laat toe uitspraken te doen over de ouderdom van diverse houten onderdelen van de molen. Een onderzoek naar mortelsamenstellingen kan uitmaken of muren of delen ervan uit dezelfde periode dateren.



Instandhoudingswerken aan de Boembekemolen (2), 26/02/2007

De gemeente Brakel verleende op 26/02/2007 een bouwvergunning voor het uitvoeren van de instandhoudingwerken. Er is door de administratie bevoegd voor onroerend erfgoed evenwel pas met een schrijven 06/09/2007 toestemming verleend om de werken ook daadwerekelijk te starten.

Probleem was een midden 2006 opgedoken onduidelijkheid in de regelgeving; alle betrokken dossiers werden rond die tijd stilgelegd tot een beslissing terzake van de Vlaamse Regering op 13 juli 2007.


Intussen was al gestart met het opvragen van de nodige offertes bij gespecialiseerde aannemers (offertes werden ingewacht tegen 05 september 2007). In november 2007 werden de werken toegewezen aan de firma Aquastra. Op 13 december 2007 werd met de werken gestart met het buitenhalen van de dieselmotor. Gezien de zeer precaire toestand van de molen was de start van de werken ook echt nodig.
www.aquastra.be



Instandhoudingswerken aan de Boembekemolen (3), 17/04/2008

Op 17 april 2008 werden de instandhoudingswerken opgeleverd.

De dieselmotor werd, zoals voorzien bij de instandhoudingswerken, reeds grondig nagekeken. Op basis van dit vooronderzoek werd beslist, nu reeds, een dossier in te dienen om de dieselmotor te laten restaureren.

 vooronderzoek dieselmoter (3,6MB)



3de Vlaamse molenaarscontactdag, 21/06/2008

Tijdens de 3de Vlaamse molenaarscontactdag te Koksijde van 21 juni 2008 wordt de Boembekemolen, samen met andere herbestemmingsprojecten voorgesteld met een kleine poster. De posters zijn tijdens de zomermaanden nog te zien in de Couchezmolen (Kortemark-Zarren).

 poster Boembekemolen (0,6MB)



Dendrochronologisch onderzoek, 16/09/2008

Dendrochronologie is de wetenschap die zich bezighoudt met het dateren van houten voorwerpen aan de hand van de jaarringen. Bomen maken door hun groeiproces jaarringen aan. Door de verschillende omstandigheden van jaar tot jaar zijn ook de jaarringen jaar na jaar verschillend. Bij bomen die in dezelfde omstandigheden opgroeiden zijn die verschillen gelijk. Door jaarringenreeksen van boorkernen te vergelijken met gedateerde boorkernen kan men boorkernen en het hout waaruit zij komen op jaar brengen.

Op 16 september 2008 werden 6 boorkernen genomen van balken uit de Boembekemolen voor een daterend dendrochronologisch onderzoek. Van de 6 kernen bleken er uiteindelijk slechts 2 bruikbaar resultaat te leveren. Van die 2 kernen kon worden uitgemaakt dat zij tot een boom horen die tussen 1540 en 1561 werd geveld. Het betreft 2 balek van het steenbed.

 dendrochronologisch onderzoek.pdf (0,15MB)



Restauratie van de dieselmoter (januari 2009),

De dieselmotor werd, zoals voorzien bij de instandhoudingswerken, reeds grondig nagekeken. Op basis van dit vooronderzoek werd beslist, met goedkeuring van de Vlaamse overheid, de dieselmotor te laten restaureren. De restauratie van de motor is momenteel in uitvoering bij Simon Ghijs te Sint-Denijs-Boekel.



De dieselmotor draait weerom!, 06/2009

De dieselmotor werd met de helpende hand van de 3 burgemeesters (Brakel, Zottegem en Zwalm), maar onder de deskundige leiding van Simon Ghijs opgestart tijdens de Boembekefeesten van 28 juni 2009, omstreeks 18u00.



Het restauratiedossier wordt ingediend, 06/2010

Deze maand nemen we weer een duidelijke stap naar de restauratie van de molen. Het restauratiedossier zal nog voor het eind van de maand juni worden ingediend ... en ja, opnieuw wordt dit een jaar wachten op een beslissing.

Op 14 juni geeft vzw Boembeke met Natuurpunt Zwalmvallei een persconferentie waarop zij de restauratieplannen voor de Boembekemolen toelicht.

 de perstekst
 plan nieuwe toestand, deel 1
 plan nieuwe toestand, deel 2



De bouwvergunning werd verleend, 04/07/2011

Op 4 juli 2011 werd de bouwvergunning afgeleverd voor de restauratiewerken aan de Boembekemolen. De aanvraag werd integraal goedgekeurd zoals ze werd ingediend ... we mogen dus stilaan gaan dromen.

Vooraleer op zoek te kunnen gaan naar een aannemer is het evenwel nog wachten op de goedkeuring van het restauratiedossier. Daarmee pas geeft de overheid zijn akkoord om de nodige subsidiëring te voorzien ... en daarop is het voorlopig wachten. Het restauratiedossier werd een jaar terug ingediend.

 de bouwvergunning



De restauratiepremie werd toegekend, 01/2012

Vlaams minister Geert Bourgeois, bevoegd voor Onroerend Erfgoed, kende een premie toe van 85.062,32 euro voor de restauratie van de Boembekemolen. Dat lezen we in een persbericht dat op 13 januari 2012 werd verspreid.

Met de toekenning van de premie zal de administratie ook de toestemming geven de werken te starten. Het is nu nog even wachten op de officiële documenten. Daarop kan de aanbesteding worden opgestart.

 het persbericht van minister Bourgeois



De restauratiepremie werd toegekend, 04/2012

Vlaams minister Geert Bourgeois, bevoegd voor Onroerend Erfgoed, kende een bijkomende premie toe van 85.062,32 euro voor de restauratie van de Boembekemolen. In totaal komt de subsidie op ruim 170.000 EUR. Zo komt de subsidie op het niveau dat aan molens dient te worden toegekend.

Op 7 juni zullen de offertes uit de aanbesteding worden geopend.

 het besluit van minister Bourgeois



De restauratiewerken starten, 07/01/2013

De restauratie zal in 3 fases verlopen. In de eerste fase, die nog in 2013 zal worden afgerond, zal het molengebouw worden gerestaureerd, zal het 'huisje' aan de straatkant worden vervangen door een bio-ecologisch verantwoord gebouwtje en zal het waterwiel worden geplaatst. Het waterwiel zal worden voorzien van een kleine waterkrachtcentrale die groene stroom zal leveren.

In een volgende fase zal de molen maalvaardig worden gemaakt. De laatste fase voorziet in de oprichting van een bezoekersruimte.



Leader Vlaamse Ardennen, 02/2013

VZW Boembeke dient een project in bij Leader Vlaamse Ardennen.
Omdat dit project een pak centen vergt en elke opportuniteit ter zake belangrijk is heeft vzw Boembeke een projectvoorstel ingediend bij Leader Vlaamse Ardennen. Boembeke fungeert als hoofdpromotor, vzw Natuurpunt Beheer als co-promoter.



Eerstesteenlegging Boembekemolen, 21/04/13

Schitterend moment! Volop zon, veel sypathysanten en de vip's waren er. Tijdens de speeches vernamen we wie stroomopwaarts van de molen leerde zwemmen en na de speeches konden we leren dat vip's doorgaans niet zo goed zijn in metselen.

Maar belangrijkst is dat jullie met velen aanwezig waren. Inderdaad restaureert Natuurpunt de Boembekemolen om hem met jullie allen te kunnen delen.



LEADER Vlaamse Ardennen, 26/06/2013

De vzw Boembeke diende recent in samenwerking met vzw Natuurpunt Beheer een LEADER-project in. Dat project werd goedgekeurd op 26/06/2013.

Het project richt zich op het voormalige molenaarshuisje bij de Boembekemolen, de buiteninrichting en het opzetten van een educatief en toeristisch-recreatief aanbod.

Door de inrichting van het huisje zullen verenigingen en buurtbewoners gebruik kunnen maken van de locatie. Anderzijds zullen diverse publiekactiviteiten, de onwikkeling van een ruim educatief aanbod voor verenigingen en scholen en een uniek toeristisch-recreatief aanbod, een eerste stap zijn naar een onthaalcentrum voor de vallei van de Zwalm, zowel voor recreanten uit eigen streek als voor bezoekers van buiten de streek. Duurzaamheid staat bovendien in dit project centraal.


Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland



De Boembekemolen opent, 11/05/2014

11 Mei 2014, D-day voor de Boembekemolen. Jullie allen zijn uitgenodigd om die dag mee te beleven!

Het programma:
13u30 ontvangst aan de Boembekemolen
14u00 opening van de Boembekemolen
14u30 opening van de tentoonstelling Sporen in de Tijd, gevolgd door een receptie
15u00 Verhaal-vertel-wandeling
16u00 Muziek met Wim De Wulf
17u00 Einde



De Boembekemolen opent, 11/05/2014

20140512-NIEUWS-04 van AVS op Vimeo.



Sporen in de Tijd, 13/09/2015

De reizende tentoonstelling 'Sporen in de Tijd' krijgt in de Boembekemolen zijn vaste stek. De tentoonstelling werd geopend door Stefaan Devleeschouwer, burgemeester wnd, en Marijn De Valck, schepen van cultuur. Dank trouwens aan de gemeente Brakel, die de tentoonstelling verwierf om ze ter beschikking te stellen van de Boembekemolen.



Het molenrad is geplaatst, 28/02/2016

Het rad en de bijbehorende technieken zijn klaar. De aanwezigheid van een onrechtmatig geplaatte afvoer van een buur verhindert dat de waterbeheerder wil opstuwen. Zolang niet wordt opgestuwd kan het rad niet draaien.



We kunnen proefdraaien, 30/01/2018

Na bijn 2 jaar geduld oefenen kan de waterbeheerder het peil opstuwen tot bijna tegen het pegelpijl. Het pegelpeil is dat waterpeil waarop een moleneigenaar recht heeft. Zo kan op op heden worden geproefdraaid. De technieken doen wat ze moeten!
Nu is het nog even wachten op de keuring van de elektrische installatie en we kunnen het rad permanent laten draaien mits voldoende water! Gezien vismigratie voor Natuurpunt belangrijk is wordt een minimum aan water voorbehouden aan de vistrap.





De motor doet het!, 23/05/2018

In 2009 werd de motor grondig gereviseerd en demonstratief in werking gesteld buiten de molen. Instussen staat de motor al een aantal jaren in de molen en werd nu in werking gesteld ... en ja, hij doet het nog steeds, beter zelfs, niettegenstaande zijn leeftijd draait die als een lier.























Zwalmvallei.flits
schrijf in op onze nieuwsbrief